Viết chương trình Python đầu tiên

Python là gì?

Python là một ngôn ngữ lập trình bậc cao được sử dụng cho các ứng dụng ở nhiều lĩnh vực, bao gồm lập trình web, scripting, khoa học máy tính và trí tuệ nhân tạo. Nó rất thông dụng và được sử dụng bởi nhiều tổ chức lớn như Google, NASA, CIA và Disney.

Lưu ý: Python được xử lý ngay tại thời điểm runtime bởi trình thông dịch. Nên nó không cần phải compile chương trình của bạn trước khi thực thi chương trình được thực thi.

Welcome to Python!

Có ba phiên bản chính của Python là 1.x, 2.x và 3.x. Được chia nhỏ thành nhiều phiên bản con như 2.7 và 3.3. Tuy nhiên code được viết trên Python 3.x được đảm bảo để hoạt động được trên tấvào đây bấm Runt cả các version (phiên bản) trong tương lai. Hiện tại hai version là Python 2.x và Python 3.x đều đang được sử dụng.

Series này được cover trên Python 3.x, nhưng nó cũng không khó để từ chuyển đổi từ version này sang các version khác.

Python có nhiều các triển khai khác nhau, được viết bằng các ngôn ngữ khác nhau. Phiên bản Python được sử dụng trong series này là CPython, là phiên bản phổ biến nhất cho đến nay.

Một trình thông dịch là một chương trình chạy các scripts được viết bằng một ngôn ngữ giải thích như Python.

Viết chương trình đầu tiên

Hãy bắt đầu học Python bằng cách tạo một chương trình ngắn, hiển thị dòng chữ "Hello world!". Trong Python, chúng ta sử dụng statement print để output ra dòng text:

>>> print('Hello world!')
Hello world!

Các bạn vào đây bấm Run để xem kết quả. Tuy nhiên, mình khuyến khích các bạn thực hành ngay trên máy của bạn hơn. Khi sử dụng trên máy tính, bạn cần tải về và cài đặt Python từ www.python.org.

Tới đây, xin chúc mừng! Bạn đã viết được một chương trình đầu tiên của bạn rồi! ^^

Chú ý: Ký hiệu >>> là dấu nhắc nhở dòng lệnh (prombt symbol) ám chỉ bắt đầu một dòng lệnh mới của Python.

Bạn cũng có thể sử dụng print để hiển thị nhiều dòng text một lần gọi print:

• Cách 1: Thêm vào text, nó tương ứng với một dấu ngắt dòng.
• Cách 2: Sử dụng triple quotes (3 lần dấu ' hoặc 3 lần dấu "), bản chất triple quotes sẽ return lại một text chứa giống như cách 1. Nó sẽ thích hợp khi ta muốn hiển thị một đoạn văn dài.

# Cách 1: Sử dụng '
':
>>> print('Nguyen
Huu
Kim')
Nguyen
Huu
Kim

# Cách 2: Sử dụng triple quotes:
>>> a = """
...Nguyen
...Huu
...Kim
..."""
>>> print(a)

Nguyen
Huu
Kim

>>> Try it yourself

Chú ý: Ký hiệu ... là dấu nhắc nhở dòng lệnh, ám chỉ dòng đấy đang nằm trong một đoạn text chưa được có dấu ', ".. tương ứng để kết thúc khai báo text.

Phép toán cơ bản

Python có khả năng thực hiện tính toán. Hãy nhập trực tiếp một biểu thức tính toán vào command line và nó sẽ hiển thị ngay kết quả. Sử dụng dấu * cho phép nhân và / tương ứng phép chia:

>>> 1 + 1 - 1 + 1 -1 -1 + 2
2
>>> 2 * 2
4
>>> 2/3 * 3/2 + 1 - 3
-1.0

Dấu trừ - ngoài thể hiện phép trừ, nó cũng thể hiện một số âm khi viết -13, khi tính toán Python sẽ thực hiện phép tính với số âm như với số dương.

Các cấu + cũng có thể được đặt trước một số +13 để ám chỉ là số dương. Tuy nhiên, mặc định khi ta viết mỗi 13 thì nó đã là số dương. Sử dụng dấu / để thực hiện phép chia sẽ tạo ra kết quả là một số thập phân hay trong lập trình được gọi là kiểu float. Chúng ta sẽ có một bài tìm hiểu về nó sau.

Cũng như các ngôn ngữ khác, trong Python sẽ bắn ra một lỗi khi ta thực hiện chia mốt số cho số 0. Bởi lẽ, không có câu trả lời được tìm ra.