Báo cáo tài chính - chiếc chìa khóa vàng của nhà đầu tư

Những dữ liệu bao gồm vô vàn các con số trong báo cáo tài chính của một công ty có thể làm các nhà đầu tư hoang mang và cảm thấy lo lắng. Tuy nhiên, nếu bạn biết cách làm thế nào để phân tích chúng, thì Báo cáo tài chính là một “mỏ vàng thông tin” cho chính bạn.

Các công ty dùng báo cáo tài chính như một phương tiện để công bố những thông tin liên quan tới hoạt động tài chính của mình. Các nhà phân tích tài chính sẽ phân tích những thông tin định lượng này để đưa ra quyết định có nên đầu tư hay không. Trong đó phần lớn là phân tích 3 báo cáo quan trọng nhất gồm:

1. Báo cáo tình hình thu nhập (Income statements)
2. Bảng cân đối kế toán (Balance sheets)
3. Báo cáo lưu chuyển tiền tệ (Cash flow)

- Báo cáo tình hình thu nhập (Income statements)

Trong khi bảng cân đối kế toán cho ta thấy tổng quan trong thời điểm phân tích tài chính thì báo cáo tình hình thu nhập cho biết tình hình hoạt động của công ty trong một giai đoạn thời gian cụ thể. Xét về mặt kỹ thuật, bạn có thể có được bảng cân đối kế toán cho 1 tháng hoặc thậm chí vài ngày nhưng bạn sẽ chỉ nhìn thấy các công ty báo cáo tình hình thu nhập theo quý và theo năm.

Báo cáo tình hình thu nhập trình bày thông tin về doanh thu, chí phí và lợi nhuận được tạo ra như một kết quả hoạt động kinh doanh của công ty trong thời gian đó.

Do đó, việc phân tích báo cáo tình hình thu nhập cho nhà đầu tư biết trong giai đoạn báo cáo thì doanh nghiệp đó có thu về được lợi nhuận hay không. Điều này là rất hữu ích cho các nhà đầu tư, cho họ biết được công ty hoạt động có lãi hay không.

- Bảng cân đối kế toán (Balance sheets)

Bảng cân đối kế toán đại diện như một cuốn sổ ghi ghép lại tài sản, công nợ và vốn tại một thời điểm nhất định (quy định là ngày cuối cùng của kỳ báo cáo). Sở dĩ gọi là bảng cân đối kế toán là dựa trên thực tế rằng cấu trúc tài chính của một công ty luôn phải cân bằng theo công thức sau:

Tài sản = Nợ phải trả + Nguồn vốn chủ sở hữu (Assets = Liabilities + Shareholders' Equity)

Tài sản đại diện cho các nguồn lực mà doanh nghiệp sở hữu hoặc kiểm soát tại một điểm nhất định. Bao gồm các nguồn lực của công ty như tiền mặt, hàng tồn kho, máy móc cũng như đầu tư, trang thiết bị và tài sản vô hình khác, bao gồm cả sở hữu trí tuệ.

Còn Nợ phải trả + Nguồn vốn chủ sở hữu đại diện cho tổng giá trị các nguồn tài chính công ty đã sử dụng để có được tài sản. Các nguồn tài chính này là kết quả thu được từ các khoản nợ hoặc vốn mà công ty có.

• Nợ phải trả đại diện cho các khoản nợ của doanh nghiệp
• Nguồn vốn đại diện cho tổng giá trị của số tiền mà chủ sở hữu đã dùng cho hoạt động kinh doanh bao gồm vốn tài trợ của cổ đông và thu nhập khác.

Từ bảng cân đối kế toán có thể xem xét quan hệ cân đối từng bộ phận vốn và nguồn vốn cũng như các mối quan hệ khác và thông qua nghiên cứu các mối quan hệ đó giúp cho người quản lý thấy rõ tình hình huy động nguồn vốn chủ sở hữu và nguồn vốn vay nợ để mua sắm từng loại tài sản hoặc quan hệ giữa công nợ và khả năng thanh toán... Từ đó có phương hưởng và biện pháp kịp thời bảo đảm các mối quan hệ cân đối vốn cho hoạt động tài chính thực sự trở nên có hiệu quả, tiết kiệm và có lợi. Do vậy, đây là tài liệu quan trọng để nghiên cứu đánh giá tổng quát tình hình và kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh, trình độ sử dụng vốn và triển vọng kinh tế tài chính của doanh nghiệp.

- Báo cáo lưu chuyển tiền tệ (Cash flow)

Báo cáo lưu chuyển tiền tệ đại diện cho sự ghi chép dòng tiền vào và ra của doanh nghiệp trong một khoảng thời gian nhất định. Thông thường, một báo cáo lưu chuyển tiền tệ tập trung vào các hoạt động liên quan đến tiền mặt như sau:

• Operating Cash Flow (OCF): Tiền mặt được tạo ra từ các hoạt động kinh doanh hằng ngày

• Cash from investing (CFI): Tiền sử dụng để đầu tư vào tài sản, cũng như số tiền thu được từ việc bán các doanh nghiệp khác, thiết bị hoặc các tài sản dài hạn

• Cash from financing (CFF): Số tiền trả hoặc nhận được từ việc phát hành và vay vốn

Báo cáo lưu chuyển tiền tệ là rất quan trọng vì rất khó để các doanh nghiệp có thể giả mạo tình hình tiền mặt của họ. Có rất nhiều phương thức kế toán có thể thực hiện khống thu nhập nhưng vô cùng khó để giả mạo tình hình tiền thực tế tại ngân hàng. Vì lý do này, một số nhà đầu tư sử dụng báo cáo lưu chuyển tiền tệ như một biện pháp bảo thận trọng hơn khi phân tích năng lực của công ty.

Như vậy, nó cho thấy công ty sử dụng và tạo ra bao nhiêu tiền mặt. Báo cáo này rất quan trọng với mục đích của nhà đầu tư vì nó cho thấy lượng tiền mặt được sử dụng cho các hoạt động đầu tư và tài chính. Nó cũng bao gồm các thông tin bổ sung như thuế thu nhập đã nộp và lãi đã trả. So sánh với thu nhập ròng của công ty để xác định dòng tiền của công ty có đủ để đưa ra quyết định đầu tư hay không.

Qua những phân tích trên đây có thể thấy báo cáo tài chính của một doanh nghiệp là cơ sở vững chắc, rõ ràng cho quyết định của nhà đầu tư. Nếu biết cách sử dụng nó, bạn có thể đưa ra những quyết định đúng đắn, kịp thời, và mang lại lợi nhuận cao.

Bài viết được dịch, tổng hợp và phân tích dưới góc nhìn của chính tôi nên không tránh khỏi thiếu sót. Mong nhận được nhiều nhận xét và góp ý của các bạn.