Cách mạng công nghiệp lần thứ 4 – Thực tế hay ảo tưởng?

Năm 2017 đã đến với những thay đổi lớn về những động thái chính trị tại chính trường Mỹ, hiệp định TPP bị huỷ bỏ, sự trỗi dậy của IS,… và tất nhiên, không thể không kể đến những thay đổi của công nghệ đang diễn ra từng ngày từng giờ.

Từ nửa cuối năm 2016, thuật ngữ “Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4” liên tục được nhắc đến như một làn sóng được dự đoán sẽ có tác động mạnh mẽ tới sự phát triển kinh tế xã hội trên toàn thế giới. Tuy nhiên, Cách mạng công nghiệp (CMCN) 4.0 đã thực sự diễn ra hay chỉ là sự tiếp nối và kéo dài của cuộc CMCN lần thứ 3?

Ngược thời gian về quá khứ và cùng nhìn lại những cuộc CMCN trước đây, có thể thấy, cuộc CMCN lần thứ 1 được manh nha từ những năm 1784 với tác động chính là sự ra đời của đầu máy và động cơ hơi nước. Đến năm 1870, cuộc CMCN lần thứ 2 diễn ra với sự thúc đẩy bởi sự phân hoá lao động, điện và sản xuất theo dây truyền. Đến cuộc CMCN lần thứ 3, điện tử, tin học và tự động hoá trong sản xuất đã mang lại những cải cách vượt bậc cho hiệu suất lao động vào những năm 1969.

Còn hiện nay thì sao?

Về phương thức sản xuất, sự phát triển của máy in 3D đã thay thế các phương thức sản xuất truyền thống để đưa sản xuất công nghiệp từ subtractive (đẽo bớt thành các parts và lắp ráp lại) đến additive (các vật liệu được thêm vào để xây lên các bộ phận cần thiết), và nó đã tạo ra động lực hoàn toàn mới để sản xuất ra những bộ phận chưa từng thành công như: đốt sống cổ phù hợp cho từng người một, hay dùng tế bào gốc để in các bộ phận ghép vào cơ thể mà ko lo bị đào thải…

Về tự động hoá, cuộc CMCN lần thứ 3 đã tự động hoá và thay thế con người ở các tác vụ đơn giản và có ảnh hưởng đến các công việc lao động chân tay, có ảnh hưởng trực tiếp đến tầng lớp công nhân. Hiện tại, máy tính đang thay thế con người trong việc ra quyết định, ảnh hưởng trực tiếp đến các kỹ năng tổng hợp thông tin, cụ thể là sẽ ảnh hưởng đến tầng lớp trí thức. Với IoT, cuộc sống của loài người nói chung được trộn giữa các yếu tố về vật lý, sinh học và điện tử, tin học, điều chưa từng xảy ra trước đó.

Về tác động đến các nền kinh tế, thì bất cứ một cuộc cách mạng nào cũng thay đổi toàn diện các tiến bộ khoa học kĩ thuật từng có. Một yếu tố khác là phần lớn các tiến bộ kỹ thuận trong cuộc CMCN lần thứ 4 này được thúc đẩy hoặc ứng dụng mạnh mẽ bởi công nghệ thông tin. Theo đó, những phát minh mới liên quan đến nền tảng dữ liệu lớn, trí tuệ nhân tạo, người máy đang dần chiếm lĩnh nhiều lĩnh của xã hội. Sự phát triển mạnh mẽ của 4G, và sắp tới là 5G (5G mới có thể đáp ứng tốt được các yêu cầu của IoT) sẽ tạo ra hạ tầng viễn thông hiện đại phục vụ cho một thế giới ngày một thông minh hơn.

CMCN 4.0 – Cơ hội cho tất cả

Thật vậy, cuộc CMCN 4.0 đã thực sự bắt đầu và đang tác động ngày một mạnh mẽ hơn tới tất cả ngóc ngách của cuộc sống, thay đổi cơ bản lối sống, phong cách làm việc và cách thức giao tiếp của cả xã hội. Tất cả các ngành nghề kinh doanh truyền thống và công việc con người đang làm đều có thể số hóa, mỗi cá nhân có thể trở thành một doanh nghiệp số, mọi lãnh đạo trở thành lãnh đạo số, mọi chính phủ trở thành chính phủ số… Cuộc cách mạng này ảnh hưởng tới từng cá nhân, doanh nghiệp cho đến nền kinh tế, quốc gia và vùng lãnh thổ.

Sự thay đổi và phát triển nhanh chóng của thế giới mà trong đó công nghệ đóng vai trò nền tảng cốt lõi sẽ mang lại những điều kì diệu trong những thập niên kế tiếp. Người máy sẽ dần thay thế con người ở những công việc quản lí, ra quyết định, chi tiết và yêu cầu sự chính xác cao… và con người sẽ đứng trước thách thức để đổi mới và sáng tạo để vượt qua không chỉ máy, mà quan trọng là vượt qua chính mình.

Techtalk Via FPT