Cú pháp trong Ruby - Chạy Hello World - Ruby căn bản

Trong bài này chúng ta sẽ tìm hiểu về cú pháp của Ruby, sau đó viết chương trình ruby hello world để các bạn có cái nhìn tổng thể về ngôn ngữ lập trình này.

Ở bài trước chúng ta đã biết cách cài đặt Ruby trên các hệ điều hành. Trong bài viết này chúng ta cùng nhau tìm hiểu về cú pháp (syntax) của Ruby. Đối với mỗi ngôn ngữ thì có cú pháp, định dạng file khác nhau và cách để chạy một file code củng khác nhau.

Cú pháp Ruby

Đối với:

• Định dạng tên file Ruby: Với bất kỳ ngôn ngữ nào củng có phần mở rộng (extension) đặc thù riêng. Đối với javascript thì sẽ có phần mở rộng là .js, đối với php là .php. Vậy đối với Ruby sẽ có phần mở rộng là .rb. Ví dụ: hello_world.rb
• Cách để chạy một chương trình: Bây giờ chúng ta hãy mở phần mềm soạn thảo code và tạo một file có tên là "hello_world.rb" với nội dung như sau, các bạn có thể dùng bất kỳ trình soạn thảo nào, có thể sublime text, notepad, atom, visual v.v.. miễn có định dạng là .rb là được.

puts 'hello world'

Giờ ta đã có một file hello_world.rb với nội dung bên trong, vậy để chạy file này thì mình sẽ mở trình terminal (trong MacOS và Ubuntu) hoặc là cmd (trong Windows) và gõ lệnh

ruby hello_world.rb

Trên màn hình Terminal sẽ hiện thị ra dòng chữ "Hello World".

Đoạn code trong file hello_world.rb có ý nghĩa là xuất ra màn hình với dòng chữ "Hello World" thông qua hàm puts. Đối với các ngôn ngữ như Javascript sẽ là document.write('Hello World'), đối với PHP là echo "Hello World". Đối với Ruby thì sẽ có hàm puts, print và một số hàm mở rộng.

* Cách comment dòng code: Để comment một dòng ta dùng dấu "#", tức là sau dấu # ta sẽ viết nội dung vào. Công dụng comment giúp cho người lập trình đọc code dễ hiểu hơn, nó không có ảnh hưởng đến quá trình chạy code

# Xuất ra màn hình dòng chữ Hello World
puts "Hello World"

puts "Author: Tang Quoc Minh" # Xuất ra tên tác giả

puts "Series: Ruby căn bản" # Xuất ra tên series

Để comment nhiều dòng ta dùng khối lệnh =begin =end

=begin
Series huong dan hoc lap trinh Ruby can ban
Author: Tang Quoc Minh
Bai 1: Cach chay chuong trinh trong Ruby
=end
puts "Hello World"

Sử dụng màn hình Consolog: Qua trên thì mình đã giới thiệu sơ qua về cách tạo một file ruby và chạy như thế nào. Nhưng giờ nếu như chúng ta muốn test nhanh một đoạn code nào đó mà không cần phải tạo file thì ta có thể làm như sau:

Đầu tiên mình vẫn bật trình Terminal (hoặc cmd) lên. Tiếp theo gõ lệnh "irb" để vào màn hình consolog.

Ta thấy màn hình Consolog bắt đầu với nội dung 2.4.1: 001 >, nghĩa là Ruby version 2.4.1 và dòng code thứ nhất. Nếu như ta enter liên tục xuống thì số 001 sẽ tăng lên 1.

Ở trong màn hình Consolog này mình có thể viết bất kỳ thứ gì mình muốn, ta thử gõ lệnh puts 'Hello World' và kết quả vẫn giống như lúc ta tạo file.

Để thoát khỏi màn hình consolog ta dùng tổ hợp phím Control + D. Ngoài ra có thể dùng tổ hợp Control + Z, riêng đối với tổ hợp phím này có thể giúp chúng ta thoát khỏi màn hình Consolog chúng còn tắt luôn tiến trình irb. Còn đối với tổ hợp phím Control + D là chỉ thoát khỏi màn hình Consolog chứ không tắt tiến trình. Các bạn nên dùng Control + D thay vì Control + Z nhé, chúng ta nên tạo thói quen ngay từ đầu để sau này code Rails sẽ hay dùng tổ phím này.

Lời kết

Hi vọng qua bài này các bạn đã biết chi tiết về cách tạo và vận hành file ruby, cách test code nhanh trên màn hình Consolog, cách xuất ra màn hình với dòng chữ bất kỳ và cách comment code.

Tuy bài này chưa đi sâu vào kiến thức chuyên sâu về Ruby nhưng nó cũng là bài khá quan trọng. Bạn hãy click vào button Next để học bài tiếp theo nhé.