Kiểm thử khả năng sử dụng(Usability testing): Nó là gì? Tại sao dùng trong kiểm thử? Dùng như thế nào?

Bất kì một kiểm thử viên nào trong quá trình làm việc cũng từng sử dụng qua Usability testing nhưng không phải ai cũng hiểu rõ về nó. Hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu về Usability testing. Thử nghiệm khả năng sử dụng là một kỹ thuật Black Box Testing . Kiểm tra khả năng sử dụng được thực hiện với những quan điểmngười dùng. Đây là một kỹ thuật được thực hiện trong thiết kế tương tác người dùng làm trung tâm để đánh giá một sản phẩm hay dịch vụ bằng cách kiểm tra nó với người dùng đại diện. Rất dễ hiểu điều này khi đưa ra một ví dụ như: Khi thực hiện kiểm thử một trang web, nếu trang web rất khó để sử dụng sau thì người dùng sẽ không bao giờ quay lại trang đó, nếu nội dung trang hoặc các chi tiết rất khó để đọc hoặc hiểu thì người dùng cũng sẽ rời khỏi trang. Vì vậy, kiểm tra khả năng sử dụng đóng một vai trò quan trọng nhằm đánh giá như thế nào dễ dàng giao diện người dùng là sử dụng. Mục đích của Usability testing:

• Là để nhận ra bất kỳ vấn đề khả năng sử dụng, thu thập dữ liệu định tính và định lượng và thiết lập hoàn của người tham gia với sản phẩm
• Là một yếu tố quan trọng đảm bảo chất lượng. Nó là thước đo tiềm năng của sản phẩm để thực hiện các mục tiêu của người dùng
• Là một phương pháp mà theo đó người dùng sử dụng một sản phẩm nào đó ở một chức năng nhất định để đo lường tính dễ sử dụng của sản phẩm, thời gian công việc, và nhận thức của người dùng thông qua những trải nghiệm
• Đây là cách thức tốt nhất để tiếp cận người dùng vì tính thực tế gần gũi với hệ thống thực của sản phẩm. Từ đó rút ra được lợi ích từ thử nghiệm khả năng sử dụng là các trang web hoặc các ứng dụng web, tài liệu, giao diện máy tính, sản phẩm tiêu dùng, và các thiết bị
• Trong thử nghiệm khả năng sử dụng chủ yếu là thử nghiệm kiểm tra sự dễ dàng sử dụng giao diện người dùng. Tester có thể kiểm tra các ứng dụng thân thiện với người dùng
• Kiểm tra khả năng sử dụng là một thử nghiệm thực sự về cách người dùng sử dụng một trang web & xác định rằng cho dù người dùng có cảm giác thoải mái với các ứng dụng khác hoặc những trang web theo các thông số khác nhau như; thời gian truy cập, trình duyệt và layout, tốc độ và nội dung

Usability được chia làm 3 phần:

• Khả năng tiếp cận
• Navigation
• Nội dung

1. Khả năng tiếp cận

• Kiểm tra về thời gian thực tế tải của trang web
• Kiểm tra xem có tương phản văn bản tương đương với nền hay không
• Kiểm tra xem cỡ chữ và khoảng trống giữa các văn bản có thể đọc được một cách chính xác hay không.
• Kiểm tra xem trang web trong trường hợp có lỗi 404 hoặc Not Found page theo thiết kế của khách hàng
• Kiểm tra xem thẻ ALT thích hợp được bổ sung cho hình ảnh

2. Navigation

• Kiểm tra xem người dùng có dễ dàng nhận ra điều hướng trang web.
• Kiểm tra xem các tùy chọn chuyển hướng có dễ hiểu và ngắn gọn không.
• Kiểm tra xem có bao nhiêu nút / liên kết hợp lý
• Kiểm tra xem Logo Công ty có liên kết với Trang chủ hay không
• Kiểm tra xem phong cách liên kết có phù hợp trên tất cả các trang và dễ hiểu không.
• Kiểm tra xem tìm kiếm trang web có trên trang và dễ tiếp cận không.

3. Nội dung

• Kiểm tra xem URLs có đúng và thân thiện với người dùng không
• Kiểm tra xem Tiêu đề trang HTML có phải là giải thích
• Kiểm tra xem nội dung quan trọng có ở trên TOP của trang không
• Kiểm tra việc nhấn mạnh (tô đậm, vân vân) được sử dụng hạn chế không
• Kiểm tra xem main sao chép có ngắn ngọn và dể hiểu không
• Kiểm tra các tiêu đề chính rõ ràng & bao quát
• Kiểm tra xem Styles và màu sắc có nhất quán

Lợi ích quan trong của Usability:

• Giảm chi phí phát triển và thiết kế lại làm tăng sự hài lòng của người dùng.
• Giúp xác định các yêu cầu thực và nhiệm vụ của người sử dụng trước thời gian trong quá trình thiết kế.
• Phân tích điểm mạnh và điểm yếu của thiết kế trang web của bạn.
• Giới hạn đồ họa với các chức năng của thiết kế.
• Tăng năng suất của người dùng, giảm chi phí.
• Tăng doanh nghiệp do khách hàng hài lòng.
• Giảm thời gian thích ứng và sai sót của người sử dụng.
• Cung cấp phần mềm chất lượng tốt hơn cho người dùng cuối hoặc khách hàng.
• Phần mềm sẽ dễ hiểu và sử dụng bởi người dùng cuối hoặc khách hàng.
• Phần mềm được nhiều người chấp nhận chấp nhận.
• Rút ngắn đường cong học tập cho người dùng mới

Ưu/Nhược điểm của Usability:

★Ưu điểm:

• Kiểm thử khả năng sử dụng tìm ra những lỗi quan trong và những lỗi của ứng dụng mà bên phát triển không nhìn ra được
• Kiểm thử khả năng sử dụng có thể giúp khắc phục tất cả các vấn đề mà người dùng sẽ gặp phải trước khi phát hành ứng dụng
• Kiểm thử khả năng sử dụng có thể được sửa đổi tùy theo yêu cầu để hỗ trợ các loại thử nghiệm khác nhau như thử nghiệm chức năng, thử nghiệm tích hợp hệ thống, unit test, smoke test...
• Thử nghiệm khả năng sử dụng theo kế hoạch trở nên rất kinh tế, rất thành công và có lợi, các vấn đề sẽ được giải quyết trước khi đưa sản phẩm đến tay người dùng.

★Nhược điểm:

• Quá trình lập kế hoạch và thu thập dữ liệu tốn nhiều thời gian.
• Kích thước nhỏ và đơn giản của nó làm cho nó không đáng tin cậy để rút ra kết luận về sở thích người dùng chủ quan.
• Thật khó để tạo ra bối cảnh phù hợp. Bạn không thể kiểm tra kinh nghiệm lâu dài. Các kết nối xã hội ngoài kế hoạch không thể được nhân rộng. Mọi người hành động theo một cách khác khi họ biết rằng họ đang được quan sát.