Làm Game Product Manager là làm gì? P/v Product Manager của FaceDance Challenge

Làm Game Product Manager là làm gì? Có giống hay khác gì với công việc của Game Product Manager cho các sản phẩm phần mềm khác?

Đọc ngay bài phỏng vấn của ITviec với anh Nguyễn Hoàng, Product Manager game FaceDance Challenger để biết:

• Công việc của Game Product Manager và cách làm game
• Những kĩ năng, tố chất cần thiết để làm một Game Product Manager
• Tài liệu game để rèn luyện cho các Game Product Manager tương lai.

Xem việc làm Game Product Manager tại ITviec

Tiểu sử

Anh Nguyễn Hoàng tốt nghiệp Cử nhân Kinh tế năm 2011. Anh bắt đầu sự nghiệp với vị trí Developer. Năm 2010, anh Hoàng gia nhập Gianty, và lần lượt trải qua các vị trí Game Developer, Team Leader, QA-QC Lead, Project Manager, Product Manager.

Đồng thời, anh cũng tham gia một số dự án của Gianty với vai trò Game Designer, Digital Marketer.

Hiện tại, anh Nguyễn Hoàng đảm nhiệm vị trí Product Manager của FaceDance Challenge (thuộc công ty Diffcat) – một tựa game đình đám với hơn 8.4 triệu lượt tải trong vòng 4 tháng.

Làm Game Product Manager (PM) là làm gì vậy anh?

Làm Game Product Manager thì dĩ nhiên là… quản lý sản phẩm game rồi (cười). Từ kinh nghiệm của mình, nhìn chung game PM sẽ phải đảm nhiệm những công việc chính như sau:

• Quản lý nội dung game.

PM trao đổi với đội ngũ game designer và artist, để hiểu hết mọi concept, cũng như đảm bảo chất lượng của content game.

Ngoài ra, PM cũng trực tiếp tham gia thiết kế game. Theo mình, game PM không nên thiết kế đến từng chi tiết, đó là công việc của game designer. Họ nên dừng ở cấp độ thiết kế concept, và nên chỉ chọn một mảng để tham gia, ví dụ như nhân vật, môi trường, hoặc tính năng.

• Quản lý việc phát triển sản phẩm, bao gồm một núi công việc liên quan đến kĩ thuật.

Từ việc hỗ trợ các hệ máy x86, x64 cho đến tối ưu hóa bộ nhớ, performance của game, chất lượng đồ họa; rồi cả những việc back-end như load balance, lựa chọn database nào cho việc nào… Cộng thêm những việc như phân phối pre-release.

• Quản lý chất lượng sản phẩm.

PM cần làm việc chặt chẽ với team QA QC. Đôi khi, QA QC sẽ có mâu thuẫn với dev, game designer, hoặc artist, thì PM cần đứng ra hóa giải những mâu thuẫn ấy.

Ngoài ra, PM cần phải nắm được tiêu chuẩn phát hành của các platform. Ví dụ như Apple, Google họ quy định như thế nào về các vấn đề bản quyền, sở hữu trí tuệ…

• Quản lý sprint, product backlog.

PM cần cân bằng giữa kế hoạch kinh doanh với trải nghiệm của người chơi, để từ đó xác định các cột mốc cho việc phát triển sản phẩm, số lượng content cũng như những tính năng nào thì cần hoàn thành/ra mắt tại thời điểm nào.

Hầu hết các công ty game đều sử dụng quy trình Scrum – Agile. Nếu trong team không có Scrum Master, thì PM cũng sẽ kiêm nhiệm vai trò này luôn. Bao gồm: thực hiện stand-up meeting, theo dõi tiến độ các hạng mục…

• Những công việc quản lý khác.

Như họp hành, báo cáo tiến độ cho stackholders, phỏng vấn và tuyển dụng ứng viên, đánh giá nhân viên.v.v…

Anh Nguyễn Hoàng và đồng nghiệp tại công ty Gianty

Vậy công việc này giống/khác gì với làm PM cho các sản phẩm phần mềm khác?

Về cơ bản thì game cũng là một sản phẩm phần mềm, cho nên làm PM cho game thì chắc là cũng giống như làm PM cho các sản phẩm khác thôi.

Sự khác biệt lớn nhất có lẽ nằm ở chỗ: game đồng thời cũng là một sản phẩm nghệ thuật, nên làm PM cho game có lẽ cũng cần đôi chút tính nghệ sĩ, và phải “cảm thụ” được game.

Ví dụ, vấn đề UX của game không chỉ là đơn giản, dễ hiểu, dễ sử dụng cho người chơi. Mà còn phải có “game feeling”, từ những thứ nhỏ nhặt, chẳng hạn như khi đua xe thì phải có tiếng gió rít, tiếng động cơ gầm như thế nào…

Hãy nói một chút về công việc PM của anh cho FaceDance Challenge – tựa game được so sánh với Flappy Bird?

Thì mình cũng làm những công việc của game PM như nêu ở trên thôi (cười).

Tuy nhiên, riêng ở sản phẩm này, mình còn tham gia sâu hơn vào mảng business, cân nhắc các vấn đề chi phí, doanh thu và thiết kế. Mục đích để mang đến sự cân bằng giữa trải nghiệm người dùng với sự phát triển của sản phẩm, cũng như các mục tiêu của doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, FaceDance không phải dạng game cày cuốc level, mà là những màn chơi ngắn, nên cách phát triển sản phẩm cũng có phần khác biệt.

FaceDance Challenge – tựa game đang làm mưa làm gió với hơn 8.4 triệu lượt tải trong vòng 4 tháng. (Hình ảnh từ CH Play)

Trong 7 năm làm game, anh “nhảy” qua rất nhiều mảng công việc. Anh có nghĩ rằng như vậy là không chuyên sâu, và có thể gây hại cho sự nghiệp của anh?

Không chuyên sâu là thế nào nhỉ? Thì mình chuyên về làm game còn gì! (cười)

Thực ra, có 2 lí do khiến mình “nhảy” qua nhiều mảng công việc, từ Developer, QA – QC Lead, Designer, đến Project Manager, Product Manager, và thậm chí cả Digital Marketer.

• Trước hết, sự mở rộng các vai trò của mình là để đáp ứng nhu cầu phát triển, mở rộng của công ty. Cho đến nay, sự nghiệp làm game của mình hầu như luôn gắn bó với Gianty. Khi công ty cần, và khi có một vị trí công việc mới, mình luôn sẵn sàng tiên phong, không nề hà.

Ví dụ, từ việc nghiên cứu HTML5, xây dựng quy trình cho dự án game, hoặc khởi đầu làm native game trên Unity, phát triển việc làm game độc lập như Madzone.v.v…

• Có nhiều bạn chọn con đường chuyên sâu một mảng công việc nào đó trong ngành game như design, programming… Riêng mình, làm game là đích đến, còn các vị trí/vai trò là hành trình.

Trải qua nhiều vị trí công việc giúp mình: 1) Có cái nhìn toàn diện. Nhờ vậy, những trải nghiệm/kiến thức của mình có thể “thẩm thấu” vào sản phẩm tốt hơn, đặc biệt là về game play, thế giới quan, và game feeling. 2) Hiểu công việc, cũng như những khúc mắc thường gặp của các vị trí, từ đó hỗ trợ các bạn tốt hơn.

Thách thức lớn nhất đối với người làm Game Product Manager là gì?

Thách thức lớn nhất là làm thế nào để kiếm được tiền, có lợi nhuận cao từ game (cười).

Làm game thì dĩ nhiên là phải đam mê. Đã đam mê, thì ai cũng thích làm ra game thật hay, thật cá tính, có nhiều người chơi. Nhưng tiếc rằng, không phải hễ gamer thích chơi là sẽ bỏ tiền ra nuôi game.

Cho nên, chọn lựa mô hình kinh doanh phù hợp cho game là việc hết sức… nhức đầu (cười).

Và, nhức đầu hơn nữa, là phải thu tiền sao cho khéo léo, để gamer vừa móc hầu bao vừa cười, chứ không phải bực bội, ức chế.

Nhưng, muốn làm giời làm bể gì thì game cũng phải có lượng người chơi đông đảo trước đã. (Đặc biệt là với game online thì cộng đồng người chơi phải đủ mạnh để tạo ra sự cạnh tranh). Để chiều theo thị hiếu người chơi, nhiều công ty làm game thường cố gắng chạy thật nhanh để bắt trend.

Điều này gây nên thách thức tiếp theo: nhiều khi làm nhanh quá thành ẩu, sản phẩm không tốt thì sẽ bị gamer tẩy chay. Mà làm game nắn nót, tỉa tót quá, thì có thể khi xong game, trend cũng qua mất rồi.

PMI là khóa học quản lý dự án rất hữu ích cho Game Product Manager

Để làm Game Product Manager, các bạn trẻ cần những kĩ năng gì?

1. Tố chất:

• Phải yêu game, đam mê nghề làm game.

Không biết các ngành nghề khác như thế nào, chứ theo nghề làm game, nếu không yêu, không cảm thụ được game thì coi như hỏng. Và sớm hay muộn thì cũng sẽ rẽ sang hướng khác.

• Phải có cái đầu phong phú, không ràng buộc.

Vì như vậy, bạn mới có thể làm việc thuận lợi với đội ngũ artist, designer.

2. Kĩ năng:

• Thiết kế game.

Bạn không nhất thiết phải thiết kế chi tiết như một game designer chuyên nghiệp, song phải có khả năng hình dung/thiết kế concept.

Để có kĩ năng này, cách đơn giản nhất là hãy chơi thật nhiều game, từ đó nghiên cứu, gạn lọc những cái hay của họ để học hỏi. Có khi là lối chơi (gameplay), vòng lặp (core-loop), hoặc cũng có thể đơn giản chỉ là một cái nút xác nhận.

• Lập kế hoạch.

Chí ít, bạn cần hình dung được về mặt sản phẩm thì cần phân chia ra thành những phần công việc gì, trình tự, quy mô/khối lượng ra sao…

Đặc biệt, các bạn Game Designer muốn chuyển hướng làm Game Product Manager thì nên chú trọng kĩ năng này. Bởi vì concept, design chỉ là bước khởi đầu, còn một sản phẩm thành hình hài và phát triển được phải dựa trên planning tốt.

• Kiến thức về kĩ thuật cũng như kĩ năng quản lý dự án.

Nếu phần này yếu, bạn vẫn có thể làm Game Product Manager – nhưng dĩ nhiên sẽ ảnh hưởng đến hiệu quả công việc.

Nếu kiến thức kĩ thuật không vững, bạn nên có các tech lead giỏi hỗ trợ.

Còn về kĩ năng quản lý dự án, mình nghĩ nên đi học các khóa chuyên nghiệp, ví dụ như PMI (chuẩn PMP) để ra quyết định tốt hơn.

• Các kĩ năng mềm

Kĩ năng giao tiếp, đàm phán, tạo lập và duy trì mối quan hệ… là đòi hỏi tất yếu nếu bạn muốn thành công, dù ở bất cứ ngành nghề nào.

Một số tài liệu tham khảo cho Game Product Manager?

• Tài liệu về thiết kế game: Level up! The guide to great video game design.

Cuốn sách này giúp bạn có kiến thức nền tảng về thiết kế video game. Từ việc giải thích các khái niệm trong game như “hazards” là gì, đến việc camera nên đặt như thế nào tùy thuộc với thể loại game gì.

• Sách về quản lý: Tạo lập mô hình kinh doanh, Khởi nghiệp tinh gọn

Cuốn thứ nhất đưa ra một cái nhìn toàn cảnh về xây dựng tổ chức hướng đến một mục tiêu. Cuốn thứ hai giúp ta đạt hiệu quả cao trên mỗi hành động/quyết định.

• Khóa học dành cho PM: Quản lý dự án – PMI giúp hệ thống hóa quy trình phát triển dự án, đặc biệt hữu ích cho ngành CNTT và Xây dựng.
• Những cuốn sách thiếu nhi đầy màu sắc và hình ảnh, giúp khơi gợi sáng tạo.
• Ngoài ra, bạn cũng nên trang bị các phần cứng cho mình để có thể chơi/nghiên cứu game: PC, smartphone…

Khi làm Game Product Manager, anh từng phạm phải sai lầm nào chưa?

Dĩ nhiên là mình đã từng phạm sai lầm (cười).

Mình vẫn nhớ mãi dự án Madzone ở công ty cũ. Đó là game đầu tiên tụi mình được tự phát triển độc lập, chứ không phải làm theo yêu cầu từ công ty mẹ ở Nhật đưa sang. Bọn mình rất phấn khởi, lại còn quyết tâm “đánh chiếm” thị trường Mỹ – là một thị trường hoàn toàn mới.

Tuy nhiên, bọn mình đã phạm sai lầm nghiêm trọng khi chỉ biết cắm đầu cắm cổ làm game, mà không chuẩn bị trước các kênh phát hành – marketing.

Bên cạnh đó, với vai trò PM, mình đã không đủ cứng rắn, quyết liệt để đòi hỏi cho bằng được sự hỗ trợ cũng như những điều kiện cần thiết để tăng xác suất thành công của sản phẩm.

Hậu quả thì, như đã có thể dự đoán trước.

Dĩ nhiên, một game thành hay bại phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố. Song, với cương vị PM, mình luôn hối tiếc về những sai lầm kể trên. Bởi vì, biết đâu…

3 bài học quan trọng nhất anh đúc rút cho bản thân?

1. Không ngừng học hỏi.

“If you are not learning, you are dying”. Sự học hỏi liên tục là cần thiết cho mọi ngành nghề, vị trí công việc.

Đặc biệt, với các vị trí quản lý, thì sự phát triển của cá nhân phải đáp ứng được sự phát triển của tổ chức. Khi công ty mở rộng quy mô hoặc phát triển bùng nổ, mà đội ngũ quản lý/lãnh đạo không theo kịp, thì việc bị loại bỏ là tất yếu.

 2. Hiểu biết rộng.

Theo mình quan sát thì nhiều PM đi lên từ vị trí chuyên môn (đặc biệt là đi lên từ developer) thường sẽ có kiến thức rất chuyên sâu về một số lĩnh vực, nhưng lại không rộng. Trong khi đó, các vị trí quản lý đòi hỏi phải có tầm nhìn xa, hiểu biết rộng, đa kĩ năng.

Hiểu biết rộng đồng thời cũng giúp PM nhìn được vấn đề từ nhiều góc độ, lí giải được nguyên nhân sâu xa của từng sự việc.

3. Chuyên nghiệp.

“Chuyên nghiệp” thường được hiểu theo nghĩa: thực hiện công việc một cách chuẩn mực.

Tuy nhiên, với mình thì “chuyên nghiệp” được hiểu theo nghĩa: bạn cần có sự am hiểu sâu sắc về lĩnh vực/ngành nghề đang làm việc. Đối với các vị trí PM, hoặc Director, thì sự “chuyên nghiệp” này lại càng cần thiết. Bởi lẽ, nếu không am hiểu về lĩnh vực mình đang làm, thì dù bạn có thực hiện các task nhỏ hoàn hảo đến đâu, tỉ lệ thất bại của sản phẩm cuối vẫn rất cao.

Bạn muốn tìm hiểu làm game PM cụ thể là… làm gì? Hoặc, bạn là một Product Manager dày dạn kinh nghiệm trong ngành game? Hãy cùng chia sẻ ở phần bình luận phía dưới.

Và đừng quên tham khảo việc làm Game Product Manager tại ITviec!