The Tao of Programming

Được dịch từ bản tiếng anh (tham khảo tại http://www.mit.edu/~xela/tao.html)
Nguồn: Internet
Xem xong có thể bạn sẽ ngộ ra đạo lý gì đó cho mình

Lập trình đạo – bạn đang đứng ở đâu

Phần 1: Cõi hư vô
Lập trình sư nói:
“Khi ngươi học được cách lấy mã lỗi từ trong đoạn code bắt lỗi, ngươi có thể xuống núi“
1.1
Hình thành một cách thần bí, sinh ra từ hư vô. Đơn độc và bất động nhưng không ngừng vận động. Là nguồn gốc của mọi chương trình. Ta không biết tên nó là gì nên ta gọi nó là Đạo.
Đạo mà hay thì hệ điều hành sẽ hay. Hệ điều hành mà hay thì trình biên dịch sẽ hay. Trình biên dịch mà hay thì chương trình ắt sẽ hay. Chương trình hay thì bá tính an cư lạc nghiệp, vũ trụ thuận hòa.
Đạo bao trùm vạn vật, lan toả thiên hà. Tựa như cơn gió mát giữa mùa viêm nhiệt, như cơn mưa rào giữa tiết hanh khô.

1.2
Đạo sinh máy ngữ, máy ngữ sinh hợp ngữ, hợp ngữ sinh trình dịch, trình dịch sinh ngôn ngữ ngôn ngữ biến hóa vô cùng .
Nay vạn ngữ đã hình thành. Một ngữ dù thấp kém đến đâu vẫn có mục đích của nó. Mỗi ngữ đều thể hiện tính âm dương của phần mềm. Mỗi ngữ đều có một vị trí trong Đạo.
Tuy nhiên nếu được lựa chọn, các ngươi không nên chọn ngữ COBOL để lập trình.

Chú giải
Ngữ: Ngôn ngữ (lập trình)
Máy ngữ: ngôn ngữ máy – machine language
Hợp ngữ: assembly
Trình dịch: compiler

1.3
Khởi thủy từ Đạo. Đạo sinh thời gian và tài nguyên. Nên thời gian và tài nguyên chính là khía cạnh âm dương của Đạo vậy.
Người lĩnh hội được Đạo luôn có đủ thời gian và tài nguyên để đạt được mục đích của mình. Kẻ không lĩnh hội được Đạo thì luôn thiếu. Không thể khác được.

Chú giải
Thời gian và tài nguyên: Resource & Time, hai yếu tố tính size của phần mềm

1.4
Kẻ khôn ngoan khi nghe về Đạo thì làm theo. Kẻ bình thường khi nghe về Đạo thì nghiên cứu. Kẻ ngu dốt khi nghe về Đạo thì cười nhạo.
Nếu không có kẻ cười nhạo chắc hẳn đã không thành Đạo.

—————–

Phần 2: Lập trình sư tiền bối

Lập Trình Sư nói:
“Sau ba ngày không lập trình, cuộc sống trở nên vô nghĩa.”

2.1
Bậc Lập Trình Sư tiền bối rất bí ẩn và uyên thâm. Chúng ta không thể hiểu suy nghĩ của họ. Thế nên ta chỉ mô tả đặc điểm của họ.
Họ cẩn thận như loài hồ ly trên mặt nước. Họ cảnh giác như vị tướng giữa trận tiền. Họ tốt bụng như chủ nhà tiếp bậc khách quý. Họ giản dị như gỗ đá. Họ bí ẩn như hồ đen trong hang tối.
Ai có thể biết bí mật trong con tim khối óc của họ.
Câu trả lời nằm trong Đạo.

2.2
Đại sư Turing một đêm nằm mơ thấy mình hóa máy. Khi thức dậy ông thốt lên:
“Không biết ta là Turing nằm mơ hóa máy hay ta là máy đang nằm mơ hóa Turing đây“

2.3
Một lập trình phu từ một đại công ty máy tính sau khi tham dự đại hội phần mềm trở về trình báo với chủ nhân: “Không hiểu lũ lập trình phu công ty khác là loại gì. Chúng cư xử rất thô lỗ và chẳng quan tâm gì đến vẻ bề ngoài. Đầu tóc chúng dài và bù xù, quần áo thì nhăn nhúm và cũ kỹ. Chúng nhảy xổ vào hội trường và gây huyên náo cả buổi.”
Chủ nhân đáp “Đáng lẽ ta không nên đưa ngươi đến đó. Những người ngươi gặp sống ngoài thế giới thực. Họ coi cuộc sống là ngớ ngẩn, tất cả chẳng qua chỉ là một sự trùng hợp tình cờ. Họ đến và đi mà không hề biết đến giới hạn. Họ không quan tâm đến thứ gì khác ngoài chương trình của họ. Vậy thì họ còn bận tâm đến các vấn đề xã hội làm gì?”
“Họ đang sống trong Đạo”

2.4
Đồ đệ hỏi Lập Trình Sư: “Một lập trình phu không bao giờ thiết kế, thảo tài liệu, hay thử nghiệm chương trình. Vậy mà tất cả mọi người biết anh ta đều coi anh ta anh ta là thiên hạ đệ nhất phu. Tại sao vậy?”
Lập Trình Sư trả lời “Kẻ đó đã lĩnh hội được Đạo. Hắn đã thoát khỏi giới hạn của thiết kế, khi hệ thống trục trặc hắn không hề bối rối và tiếp nhận mọi thứ một cách bình thản. Hắn đã thoát khỏi giới hạn của thảo tài liệu, hắn không bao giờ e ngại khi có người khác review code của mình. Hắn đã thoát khỏi giới hạn của thử nghiệm. Mỗi đoạn code hắn viết đều đã sáng sủa, hoàn hảo và đẹp đẽ còn ý nghĩa của chúng đã hiển nhiên như cuộc sống.
Hắn đã đạt đến ngưỡng thần bí của Đạo.”
—————–

Phần 3: Thiết kế

Lập Trình Sư nói:
“Khi chương trình đang được test đó là thời điểm quá muộn để thay đổi thiết kế.“

3.1
Một nam nhân tham dự triển lãm tin học. Mỗi ngày khi vào cửa, gã nói với người cảnh vệ:
“Ta là một đại đạo, nổi danh với nghề trộm cắp như thần. Nói trước với ngươi là ta sẽ không rời triển lãm khi chưa chôm được thứ gì”.
Lời nam nhân khiến người cảnh vệ rất đỗi hoang mang, bởi số thiết bị trong triển lãm trị giá đến trăm vạn lượng vàng. Thế nên người cảnh vệ luôn bám sát theo dõi nhất cử nhất động của gã đại đạo. Tuy nhiên gã đại đạo chỉ đi thơ thẩn giữa các gian hàng. Thỉnh thoảng gã cười mỉm một cách khó hiểu.
Khi đại đạo ra khỏi cửa người cảnh vệ liền lôi gã lại để lục soát nhưn chẳng tìm thấy gì.
Hôm sau đại đạo lại đến. Khi đi qua cửa gã thì thầm với cảnh vệ:
“Hôm qua ta đã thoát ra với một đống chiến lợi phẩm, hôm nay có thể sẽ còn nhiều hơn”.
Người cảnh vệ lo sốt vó càng theo sát gã đại đạo, nhưng như hôm trước người cảnh vệ chẳng phát hiện được gì.
Ngày cuối cùng, cảnh vệ không kiềm chế được sự tò mò:
“Thưa ngài đạo chích” cảnh vệ nói “Tôi đã hoang mang đến mất ngủ. Hai khai sáng cho tôi, thứ mà ngài lấy trộm là gì vậy?”
Đại đạo mỉm cười, “Ta trộm ý tưởng” hắn nói.

3.2

Một Lập Trình Sư viết chương trình không có cấu trúc. Một lập trình phu học theo cũng viết một chương trình không có cấu trúc. Khi đánh giá kết quả, Lập Trình Sư đã chửi mắng lập trình phu vì viết code không có cấu trúc, ông nói “Tuyệt học của đại cao thủ đâu phải để cho kẻ tầm thường? Ngươi cần phải lĩnh hội được Đạo rồi ngươi mới được phép bỏ qua cấu trúc chương trình“.

3.3
Một lập trình phu làm môn khách tại phủ Ngô Vương. Ngô Vương hỏi phu: “Hệ điều hành và phần mềm kế toán, thứ nào dễ thiết kế hơn?“
“Hệ điều hành”, phu đáp.
Ngô Vương ngạc nhiên “Rõ ràng một phần mềm kế toán đơn giản hơn nhiều hơn so với một hệ điều hành”, ông nói đầy vẻ nghi ngờ.
“Không đúng lắm”, phu nói, “khi thiết kế phần mềm kế toán, lập trình phu phải đáp ứng yêu cầu của nhiều người khác nhau: phần mềm phải hoạt động ra sao, báo cáo lên như thế nào, đáp ứng điều kiện gì của luật tô thuế. Ngược lại, hệ điều hành không bị hạn chế vì những ý kiến bên ngoài. Lập trình phu chỉ tìm cách đơn giản nhất để máy thực hiện bài toán. Đó là lý do vì sao hệ điều hành dễ thiết kế”.
Ngô Vương mỉm cười gật đầu “Đúng lắm, thế thứ nào dễ debug hơn?”
Phu không đáp.

3.4
Chủ trại lập trình đến gặp Lập Trình Sư và đưa cho ông tài liệu yêu cầu của một phần mềm mới.
Trại chủ hỏi Lập Trình Sư “Việc thiết kế hệ thống sẽ mất bao lâu nếu ta để năm lập trình phu làm?”
“Mất một năm”, Lập Trình Sư trả lời ngay.
“Nhưng ta cần hệ thống này hoàn thành càng sớm càng tốt. Sẽ mất bao lâu nếu ta cho mười phu tham gia thiết kế?”
Lập trình sư cau mày “Trường hợp này, ngài sẽ cần hai năm”.
“Thế nếu ta đáp 100 phu vào thì sao?”
Lập Trình Sư nhún vai “Sẽ chẳng bao giờ xong” ông nói.
————-

Phần 4: Lập trình

Lập Trình Sư nói:
“Chương trình tốt tự tạo ra thiên đường cho mình, chương trình tồi tự tạo ra địa ngục giam mình“

4.1
Chương trình cần hết sức gọn nhẹ, nên được cấu tạo từ nhiều hàm liên kết như chuỗi ngọc vậy. Tư tưởng và mục đích của chương trình phải liền mạch, không ngắt quãng. Mạch này không nên quá dài, không nên quá ngắn, không nên có biến thừa, không nên có vòng lặp có thể giản lược, không nên thiếu cấu trúc, không nên quá cứng nhắc.
Chương trình cần tuân theo “Luật hạn chế shock”. Luật đó là gì? Đơn giản là khi trả lời người sử dụng, chương trình cần hạn chế tối đa việc gây bất ngờ cho họ.
Một chương trình dù phức tạp đến đâu cũng nên hoạt động như một đơn vị độc lập. Chương trình nên chú trọng đến logic bên trong hơn là giao diện bên ngoài.

Một chương trình không đáp ứng được những yêu cầu trên sẽ vô cùng lộn xộn. Cách duy nhất để sửa chữa là viết lại chương trình.

4.2
Lập trình phu hỏi Lập Trình Sư: “Thưa, chương trình con viết lúc chạy lúc không mặc dù con đã tuân theo quy tắc lập trình. Con cảm thấy vô cùng bế tắc. Đâu là nguyên nhân thảm cảnh này?”
Lập Trình Sư đáp: “Ngươi bối rối vì ngươi chưa ngộ Đạo. Chỉ có kẻ ngốc mới luôn đòi hỏi một hành động dựa trên lý trí từ phía con người. Vậy thì tại sao ngươi lại đòi hỏi điều đó từ thứ mà con người tạo ra? Máy móc chỉ là máy móc, Đạo mới là hoàn hảo. Quy tắc lập trình chỉ là nhất thời, Đạo mới là mãi mãi. Thế nên để được khai sáng, ngươi phải suy ngẫm về Đạo.”
“Vậy làm sao để con nhận ra là mình đã được khai sáng?”, lập trình phu hỏi.
“Chương trình của ngươi khi đó sẽ chạy trơn tru”, Lập Trình Sư đáp.

4.3
Một Lập Trình Sư giảng về bản chất của Đạo cho một đồ đệ. “Đạo nằm trong tất cả các phần mềm dù phần mềm đó thấp kém đến đâu”, Lập Trình Sư nói.
“Trong máy tính cầm tay có Đạo chứ?”, đồ đệ hỏi.
“Có”, Lập Trình Sư đáp.
“Trong trò chơi điện tử có Đạo chứ?”, đồ đệ tiếp.
“Tất nhiên, kể cả trong trò chơi điện tử cũng có Đạo”, Lập Trình Sư đáp.
“Cả trong hệ điều hành DOS cho máy tính cá nhân nữa chứ?”
Lập trình sư ho một tiếng, người ông khẽ rung lên “Bài giảng hôm nay kết thúc” ông nói.

4.4
Lập trình phu của thái tử viết một phần mềm, ngón tay phu như nhảy múa trên bàn phím. Chương trình khi dịch không có một lỗi và chạy mượt như cơn gió nhẹ.
“Kinh khủng quá” thái tử thốt lên, “Kỹ năng của túc hạ thật hoàn hảo!”
“Kỹ năng ư?”, phu rời mắt khỏi màn hình, “Thứ tại hạ tuân theo là Đạo – vượt trên mọi kỹ năng! Khi tại hạ bắt đầu lập trình, tại hạ thấy toàn bộ bài toán trong một khối hỗn độn. Ba năm sau tại hạ không còn thấy khối hỗn độn nữa. Thay vào đó là những hàm con. Nhưng bây giờ tai không còn thấy gì nữa. Toàn bộ bài toán hoàn toàn không tồn tại trong code. Tri thức của tại hạ trở nên nhàn nhã. Tư tưởng của tại hạ không cần kế hoạch, tự do hoạt động theo bản năng. Tóm lại, chương trình của tại hạ có thể tự lập trình. Thực sự thỉnh thoảng nó cũng gặp một số lỗi lớn. Thấy lỗi xuất hiện, tại hạ chậm rãi, lặng lẽ theo dõi. Rồi tại hạ sửa một dòng code và lỗi lớn vừa xuất hiện đã tan biến như làn khói mỏng. Sau đó tại hạ dịch lại chương trình, ngồi yên tận hưởng cảm giác hân hoan chảy trong cơ thể. Tại hạ nhắm mắt một lúc rồi log off”.
“Giá như lập trình phu của ta ai cũng khôn ngoan như thế!” thái tử nói.
—————
Phần 5: Cài tiến

Lập Trình Sư nói
“Một chương trình, dù chỉ có 3 dòng code, một ngày nào đó vẫn cần phải được cải tiến“

5.1
Cửa giả dùng hay chẳng phí dầu (không cần phải tra dầu vào bản lề nếu dùng cẩn thận)
Suối nguồn chảy xiết há thành ao (suối chảy xiết thì không thể đọng nước như ao tù)
Lời hay khó lọt kẻ cứng đầu ( chỗ này khó dịch thành thơ quá)
Phần mềm mục nát nếu không launch (phần mềm nếu không chạy (launch) thì sớm muộn gì cũng mục nát thôi)

Đó là những bí mật tuyệt vời.

5.2
Quản đốc hỏi một lập trình phu xem anh ta cần bao lâu để hoàn thành chương trình đang viết. “Sẽ xong trong ngày mai” phu đáp.
“Ta cho rằng điều đó là không thể” quản đốc nói, “Thực sự là ngươi cần bao lâu?”
Phu nghĩ một lúc. Rồi anh ta trả lời: “Tại hạ có một số chức năng muốn viết thêm. Những chức năng này sẽ mất ít nhất hai tuần để hoàn thành”.
“Như vậy vẫn là quá ngắn so với dự tính” quản đốc nói “Thôi, chỉ cần ngươi thông báo cho ta khi chương trình hoàn tất là ta mãn nguyện rồi.”
Lập trình phu đồng ý.
Vài năm sau quản đốc rửa tay gác phím, trên đường đến dự tiệc chia tay, quản đốc thấy lập trình phu ngủ gục trên bàn phím. Phu đã lập trình cả đêm.

5.3
Lập trình phu một lần được giao viết một chương trình quản lý tài chính nhỏ.
Lập trình phu làm việc như điên trong nhiều ngày. Khi lập trình sư xem kết quả ông nhận thấy phu đã lập trình cả một chương trình soạn thảo, một đống hàm đồ họa tổng quát, một giao diện trí tuệ nhân tạo nhưng chẳng có dòng code nào về tài chính.
Lập trình sư lập tức chất vấn và phê phán, “Đừng nôn nóng” lập trình phu bực mình “tại hạ sẽ lập trình chương trình tài chính sau cùng” gã nói.

5.4
Đời nào dân tốt bỏ mùa?
Đời nào thầy tốt bỏ qua trò nghèo?
Cha tốt con chẳng đói meo
Phu tốt code chẳng mòn theo tháng ngày
—————-

Phần 6: Quản đốc

Lập trình sư nói:
“Lập trình phu nhiều và các quản đốc ít thì môn phái sẽ hưng thịnh”

6.1
Các quản đốc chỉ biết họp bàn, lập trình phu ngồi chỉ biết ngồi chơi. Thì khi tổng quản báo cáo về tình hình thu chi, ngân quĩ sẽ bị sụt giảm. Khi quản đốc chỉ biết nói trăng sao, chung chung, tất cả sẽ bị mây mù bao phủ.
Đấy không phải là đạo lập trình.
Các quản đốc theo sát tình hình lập trình phu không thể ngồi chơi. Thì tổng quản lên kế hoạch, cân đối và mọi thứ đi vào trật tự. Khi mà các quản đốc nắm rõ vấn đề, thì vấn đề sẽ sớm được giải quyết.
Đấy chính là đạo lập trình

6.2
Tại sao lập trình phu kém năng động?
Bởi vì hầu hết thời gian họ dành cho hội họp.
Tại sao lập trình phu nổi loạn.
Bởi vì các quản đốc cản trở họ quá nhiều
Tại sao lập trình phu lần lượt ra đi?
Bởi vì đã đến lúc để họ ra đi.
Đừng việc cho những quản đốc ít quyền lực, họ không có giá trị trong bang.

6.3
Khi quản đốc gặp khó khăn, lập trình phu làm việc cho ông ta có sáng kiến mới để tạo ra chương trình ưa chuộng và bán chạy. Kết quả, ông ta giữ vững thế lực của mình.
Quản đốc tặng thưởng nhưng lập trình phu từ chối nó. Anh ta nói : “Tôi viết chương trình bởi vì tôi đam mê, tôi không trông chờ một phần thưởng”.
Quản đốc đưa ra lập luận: “Đây là lập trình phu, anh ta giữ một vị trí khá quan trọng, anh ta hoàn thành tốt mọi việc. Cần phải thăng cấp cho anh ta thành cố vấn của quản đốc”.
Khi nói về vấn đề này, lập trình phu phủ nhận ý kiến này, anh ta nói: “Tôi tồn tại khi tôi lập trình. Nếu tôi được thăng chức tôi sẽ không biết làm gì. Tôi có thể đi đâu? Tôi có một chương trình và tôi làm việc trên nó.”

6.4
Quản đốc đi đến chỗ các lập trình phu và nói với họ: “Các bạn thân mến,giờ làm việc của các bạn đang bắt đầu làm việc từ 9 giờ sáng và kết thúc lúc 5 giờ chiều”. Việc này, gây ra một chút bực bội và gò bó cho các bạn.
Quản đốc lại nói: “Thật ra, trong một vài trường hợp các bạn có thể quyết định giờ làm của mình. Dài hay ngắn ko quan trọng, miễn là các bạn có thể kết thúc dự án đúng như lịch định.” Lập trình phu cảm thấy hài lòng, anh ta bắt đầu công việc vào buổi trưa và kết thúc lúc gần sáng.

Phần 7: Sự thông thái hợp nhất

Lập trình sư nói:
“Ngươi có thể giải thích một chương trình (cho ai), nhưng ngươi không thể tặng hắn ta máy tính biết đọc viết”

7.1
Đồ đệ hỏi lập trình sư: “phương đông có đại cây cấu trúc người đời thường gọi ‘Cơ Quan Đầu Não Liên Hợp’. Nó bành trướng hình thể với phó chủ tịch (vice president) và kế toán phu (accountant). Nó có vô số ghi chú, đại thể tựa như ‘Cút đi!” hay “Lại đây này!”, thiên hạ chẳng ai hiểu nó nói gì. Hằng niên các tên mới được đặt vào nhánh, nhưng vô nghĩa. Thử hỏi thứ vô lý (unnatural entity) như vậy tồn tại để làm chi ?”

Lập trình sư nói: “ngươi nhận biết một đại cấu trúc và bối rối vì nó không có mục đích hợp lý. Dám hỏi ngươi có thể hứng thú với sự xoay chuyển không ngừng của nó ? Sao ngươi không tận hưởng sự nhàn nhã lập trình bên dưới các nhánh cây ấy ? Sao ngươi bị phiền bởi sự vô dụng của nó ?”

7.2
Phương đông có loài cá kình to lớn. Nó hóa thành loài hạc mà cánh bao trùm cả bầu trời. Khi nó bay qua đất liền, nó mang thông điệp từ “Cơ Quan Đầu Não Liên Hợp”, rơi đúng chỗ các lập trình phu, giống như hải cẩu vạch dấu trên bãi biển. Rồi nó men theo gió, quay về cố hương.

‘Lập trình phu mới’ dõi theo cánh chim mà trong lòng ngập tràn nghi vấn. ‘Lập trình phu trung’ kinh hãi, khiếp sợ thông điệp. ‘Lập trình sư’ bình thản, tiếp tục công việc.

7.3
Lão pháp sư từ Tháp Ngà mang đến lập trình sư món đồ cuối cùng để kiểm tra. Pháp sư đẩy cái hộp đen lớn vào văn phòng. Lập trình sư chờ đợi.

“Đây là trạm làm việc tích hợp, phân tán, đa dụng, thiết kế với hệ điều hành độc quyền, 6 đời ngôn ngữ, đa giao diện. Tạo ra nó mất vài trăm năm làm việc. Các hạ có thấy ngạc nhiên không ?” Pháp sư nói.
Lập trình sư trả lời: “Thật quá đỗi kinh ngạc.”

“Cơ Quan Đầu Não Liên Hợp đã ra lệnh rằng hãy sử dụng nó như nền cho các chương trình mới, Ngài có đồng ý không ?” Pháp sư hỏi.
Lập trình sư đáp: “tất nhiên, ta sẽ chuyển nó đến trung tâm dữ liệu ngay!”

Vài ngày sau, 1 đồ đệ thơ thẩn đến văn phòng lập trình sư nói: “Con không tìm thấy danh sách cho chương trình mới, sư phụ biết nó ở đâu không ?”
“Nó xếp thành chồng trên nền của trung tâm dữ liệu”

7.4
Lập trình sư đi từ chương trình này đến chương trình khác không chút lo sợ. Không sự thay đổi trong quản lý nào làm hại y. Y vĩnh viễn không bị sa thảy, ngay cả dự án nếu bị hủy. Tại sao thế ? Y ngập tràn bởi Đạo !

Phần 8: Phần cứng và phần mềm

Lập trình sư nói: “Không có gió, cỏ cây bất động. Không có nhu liệu, phần cứng vô dụng”

8.1
Đồ đệ hỏi: “Thưa ! con biết 1 công ty máy tính vĩ đại hơn tất cả công ty còn lại, ví như gã khổng lồ với bầy lùn, mỗi phần nhỏ có thể sánh với thương nghiệp hoàn chỉnh. Sao lại như thế ?”
Lập trình sư nói: “Đừng hỏi ta vớ vẫn thế. Công ty lớn vì nó lớn. Nếu nó chỉ bán phần cứng, không ai mua nó. Nếu nó chỉ bán nhu liệu, vô nhân dụng đến. Nếu nó chỉ là hệ thống bảo trì, thiên hạ xem như bậc nô tỳ. Vì nó kết hợp tất cả, thiên hạ tin đó là trời !

8.2
Hôm nọ lập trình sư đến chỗ lập trình phu. Y đang bận tâm vào trò chơi điện tử cầm tay. Lập trình sư nói: ”Này, ta có thể thử nó được không ?” Lập trình phu (vẻ bất ngờ) trao nó cho lập trình sư.

“Ta thấy thiết bị yêu cầu 3 mức độ: dễ, trung bình, khó. Ngay cả mỗi thiết bị có mức độ chơi khác, khi thiết bị không chế ngự được con người, hay không được con người chế ngự.”

“Thưa ! Con cầu xin đại sư. Làm sao tìm được cách cài đặt thần bí kia” Lập trình phu hỏi, vẻ náo nức

Lập trình sư quăng thiết bị xuống sân, lấy chân nghiền nát. Ngay lúc đó, lập trình phu đạt đại ngộ !

8.3
Lần nọ, một lập trình phu làm việc trên bộ vi xử lý:
“Hãy nhìn tôi đi. Thật là sảng khoái. Tôi có hệ điều hành của chính tôi và thiết bị lưu trữ. Tôi không chia sẻ tài nguyên với bất cứ kẻ nào. Nhu liệu của tôi trước sau như một, sử dụng nhẹ tựa lông hồng. Sao bằng hữu không bỏ thứ đó và tham gia với tôi ?”

Lập trình phu trên máy tính lớn nói:
“Một máy tính lớn trông giống bậc hiền nhân đang tọa thiền giữa trung tâm dữ liệu. Đĩa cứng xếp chồng bất tận ví như đại dương bao la. Nhu liệu của nó như các góc cạnh của viên kim cương. Các chương trình, lần lượt, đi qua như dòng thiên hà chảy xiết. Đó là vì sao tại hạ cảm thấy hoan hỷ trong hiện tại”

Lập trình phu nọ nghe xong, im lặng. Nhưng cả hai đã trở thành bằng hữu cho đến cuối đời.

8.4
Phần cứng gặp phần mềm trên đường đến đỉnh Changtse. Mềm nói: “Các hạ là Âm, còn tôi là Dương. Nếu ta đi cùng nhau sẽ được nổi tiếng, kiếm được nhiều tiền” Và cả hai lên đường, mưu tính đại sự.

Rồi họ gặp Phần Dẻo (Firmware), ăn mặc rách rưới, tay chống cây gậy bước tới: “Đạo tồn tại giữa Âm và Dương. Đạo tĩnh lặng tựa mặt hồ không chút gợn sóng. Đạo không cần tên tuổi, bởi vậy không ai biết sự hiện diện của Đạo. Đạo không cần tiền bạc, Đạo đã hoàn mỹ trong Đạo. Đạo tồn tại trên Thời gian và Tài nguyên !”

Phần cứng, Phần mềm, cảm thấy hổ thẹn, bèn quay về nhà.

Phần 9 – Lời kết

Lập trình sư nói: “Giờ ngươi có thể xuống núi”

HẾT